Lettre ouverte des Arméniens de Belgique à Nikol Pachinian

L’Assemblée des Arméniens de Belgique adresse ce jour Բաց_նամակ_ՀՀ_Վարչապետ_Նիկոլ_Փաշինյանինune lettre ouverte au Premier ministre arménien, Nikol Pashinyan, pour exprimer son profond étonnement et sa préoccupation face aux récentes déclarations de ce dernier concernant le génocide arménien (1915-2020). Selon l’Assemblée, ces propos relativisent la question du génocide en la déléguant à la diaspora, ce qui semble favoriser une vision négationniste, notamment en donnant du crédit aux arguments turco-azerbaïdjanais, malgré l’existence de preuves historiques solides depuis 1916. La lettre rappelle des faits historiques établis – comme l’érection précoce de monuments commémoratifs et des déclarations de survivants dès les années 1920 – pour contredire l’idée que le génocide n’aurait été évoqué qu’après 1939. Elle dénonce également l’utilisation de considérations politiques qui, selon elle, sacrifieraient la mémoire des victimes et les efforts de reconnaissance internationale du génocide. Enfin, l’Assemblée demande au Premier ministre de clarifier ses objectifs et la logique derrière ces déclarations, jugeant qu’elles déforment la réalité historique et portent atteinte à l’héritage et à la mémoire du génocide arménien.

Բաց նամակ Հայաստանի Հանրապետ0թյան Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին
Բելգիայի Հայերի Վեհաժողովի կողﬕց

Պարոն Վարչապետ,
Շվեյցարահայ ﬕ խ4մբ գործարարների առջև կատարած ձեր հայտարար4թյ4ններից
հետո ﬔնք 4ղղակի ցնցված ենք և չենք կարողան4մ հասկանալ այդ
հայտարար4թյ4նների տրամաբան4թյ4նը, իմաստը կամ նպատակը։
Այս նամակով ցանկան4մ ենք Ձեզ հայտնել ﬔր խորին մտահոգ4թյ4նը։
Ելնելով ﬕնչև 2020 թվականը 1915 թվականի Հայոց ցեղասպան4թյան վերաբերյալ ձեր
նախկին հայտարար4թյ4ններից՝ ﬔնք կարծ4մ էինք, որ կասկած չկա ճշմարտ4թյան
վերաբերյալ, թե ինչ4 և ով է դրդել ցեղասպան4թյ4նը։ Առավել ևս, 2020 թվականից հետո
ձեր հայտարար4թյ4ններից, որոնք, ըստ է4թյան, աս4մ էին, որ ցեղասպան4թյան
հարցը ոչ թե ձեր կառավար4թյան առաջնահերթ4թյ4նն է, այլ՝ Սփյ4ռքի: Այդ
իրական4թյ4նը ընդ4նեցինք ի գիտ4թյ4ն` որպես Հայաստանի Հանրապետ4թյան
ներքին գործ՝ բխող պետ4թյան առաջնահերթ4թյ4ններից 4 բարձր շահերից։
Սակայն զարմանալի է, երբ Դ4ք ﬕջամտ4մ եք ﬕ հարցի, որը թողել էիք Սփյ4ռքի
հայեցող4թյանը և հրապարակավ տարած4մ եք մտքեր, որոնք գն4մ են թ4րքադրբեջանական ժխտողական պետ4թյ4նների 4ղղ4թյամբ և, իհարկե, հեռ4 են որևէ
գիտական կամ պատմական փաստարկներից:
Ձեր այս հայտարար4թյ4նը՝ մտածված կամ ոչ, ժխտողականների ջրաղացին է ջ4ր
ավելացն4մ։
Չփորձելով խ4սափել թեմայի քննարկ4ﬕց՝ կարևոր է չնսեմացնել ցեղասպան4թյ4ն
վերապրածների և ժառանգների հիշատակը, ինչպես նաև սեր4նդների`
տասնամյակներով արված ջանքերը, որոնց շնորհիվ ﬕ շարք երկրներ, այդ թվ4մ՝
Հայաստանը ընդ4նել են ցեղասպան4թյան փաստը:
Այս հայտարար4թյ4ններով Դ4ք խորապես վիրավոր4մ եք ﬔզ՝ որպես
ցեղասպան4թյան ժառանգների, և աղավաղ4մ եք պատմական իրական4թյ4նը։
Մենք չենք հավակն4մ Ձեզ դասեր տալ, այլ հիշեցնել Ձեզ ﬕ քանի փաստերի մասին՝ ց4յց
տալ4 համար, որ ձեր հայտարար4թյ4նները ճշմարիտ չեն:
Հայտարար4մ եք, որ «Ցեղասպան4թյան հարցը 1939 թ.-ից առաջ չի բարձրացվել»։ Պետք է
հիշեցնենք, որ առաջին հ4շարձանը` «Մեծ Եղեռնի հիշատակին», կանգնեցվել է 1916
թվականին հենց Պոլիս4մ:
Մեր համայնքի կողﬕց ընտրված Բելգիայի հայերի Վեհաժողովը իր` 1922 թվականի
կանոնադր4թյան նախաբան4մ գրել է «Լինելով ցեղասպան4թյ4նը վերապրածներ… »:
Իսկ ի՞նչ ասենք աշխարհի տարբեր երկրներ4մ ﬕնչև 1939 թվականը հրատարակված
բազմաթիվ աշխատ4թյ4նների 4 հոդվածների մասին: Դ4ք չպետք է մոռանաք, որ
խոս4մ եք ոչնչացված, արմատախիլ արված, ջարդված և էապես որբ բնակչ4թյան մասին,
որի նպատակն է գոյատևել` թ4յլ չտալով, որ ցեղասպանը հասնի իր նպատակին, ինչը
հայերին ամբողջ4թյամբ բնաջնջելն էր։
Դ4ք սահմանափակվ4մ եք Խորհրդային Մի4թյան մասին իմացած(4նեցած) Ձեր
պատկերաց4ﬓերով և ﬔզ համար զարմանալի հետև4թյ4ններ եք ան4մ։ Նշենք ﬕայն,
որ ԽՍՀՄ-ը1915 թվականին դեռ գոյ4թյ4ն չ4ներ: Այն, որ հզոր պետ4թյ4նները փորձ4մ
են օգտվել իրադարձ4թյ4ններից` իրենց շահերից ելնելով, դա նոր4թյ4ն չէ, բայց ﬔնք
դեմ ենք Հայոց ցեղասպան4թյ4նը զոհաբերել4ն` Հայաստանի քաղաքական հարցերը
լ4ծել4 համար:
Աﬔնակարևոր հարցերից է, թե, ի վերջո, ի՞նչ շահեց Հայաստանի Հանրապետ4թյ4նը
կամ հայ ազգը նմանատիպ հայտարար4թյ4նից։
Պարոն Վարչապետ, խնդր4մ ենք հստակեցնել, թե ի՞նչ նպատակ եք հետապնդ4մ և ո՞րն
էր այս անսպասելի շրջադարձի տրամաբան4թյ4նը։
Հարգանքներով՝
Բելգիայի Հայերի Վեհաժողով
Բրյ4սել
Հ4նվարի 30, 2025 թ.